Overtredingen & misdrijven
Het kan gebeuren dat u plotsklaps verdacht wordt van het begaan van een strafbaar feit, bijvoorbeeld van winkeldiefstal of omdat u ergens loopt en er 10 minuten eerder vlakbij is ingebroken. Wat kan er dan gebeuren? Mag de politie u dan aanhouden? Ja, de politie kan u dan staande houden of zelfs arresteren.
Aanhouding
Als sprake is van een zogenaamde heterdaad situatie mag iedereen een verdachte aanhouden, ook niet-politieagenten. Buiten heterdaad mag alleen de politie iemand aanhouden.
De politie mag een verdachte 9 uren (de nachtelijke uren van de eerste nacht tussen 24:00 en 09:00 uur niet meegerekend) vasthouden voor verhoor, dus maximaal 18 uren. Wil de politie iemand langer vasthouden, dan moet de verdachte in verzekering worden gesteld. Een hulpofficier van justitie beoordeelt dan of er gronden zijn om een verdachte langer vast te houden.
De politie houdt er meestal geen rekening mee dat een verdachte aan het werk moet, huisdieren heeft of wat dan ook, zeker zolang het onderzoek niet is afgerond of er andere gronden zijn om een verdachte vast te houden.
Na de inverzekeringstelling
Zodra de politie de zaak “rond” heeft, behoort de politie een verdachte beginsel in te laten gaan. Deze kan direct een dagvaarding meekrijgen voor een zitting bij de kantonrechter, de politierechter of meervoudige of economische strafkamer. Ook kan een officier van justitie een verdachte een voorstel voor een schikking of transactievoorstel doen. Gaat een verdachte met dit laatste niet akkoord, dan kan hij alsnog gedagvaard voor de politierechter, of minderjarige verdachten, bij de kinderrechter.
Vaak doet een verdachte er verstandig aan om de zaak “voor” te laten komen bij de strafrechter omdat de officier van justitie geen rechter is en niet altijd dezelfde afwegingen maakt als een rechter. Een verdachte komt er via de strafrechter vaak beter vanaf dan via een transactievoorstel van de officier van justitie!
Dagvaarding
Als de officier iemand voor “het hekje” wil brengen, krijgt diegene een oproeping om bij de rechter te verschijnen. Dit gebeurt door middel van een dagvaarding: daarin staat precies vermeld waar u van wordt verdacht en de dag en tijd dat u bij de rechter dient te verschijnen. Komt u niet opdagen, dan kunt u zich ook niet verdedigen en zal in 95% van de gevallen een veroordeling volgen, ook al is het bewijs erg mager. Het is dus verstandig om naar de strafzitting te gaan en verweer te voeren. In wat lastigere zaken of als het de eerste keer is, bijvoorbeeld bij ontkennende verdachten of omvangrijke zaken, is het verstandig een raadsman, zoals een advocaat in strafzaken vaak wordt genoemd, in te schakelen of deze in elk geval op tijd om juridisch advies te vragen.
Hoe gaat een strafzaak in zijn werk?
Het verloop van een strafzitting is van diverse zaken afhankelijk: heeft u bekend of ontkend bij de politie, gaat het om een feit of enkele tientallen verdenkingen, zijn er mede-verdachten, is er voldoende bewijs in het proces-verbaal aanwezig, moet u verschijnen bij de politierechter of de meervoudige strafkamer, moeten er getuigen worden gehoord, is er door een slachtoffer een vordering als benadeelde partij ingediend of niet, krijgt het slachtoffer spreektijd om de vordering toe te lichten, is er sprake van recidive, is er een reclasseringsadvies omtrent een mogelijke straf, etc. etc.
Strafzitting eerste aanleg
De wet regelt in principe het verloop van een strafzitting.
- een rechter zal met de verdachte het proces-verbaal doornemen en de verdachte de bewijzen voorhouden, zeker als sprake is van een ontkennende verdachte.
- getuigen kunnen worden gehoord,
- camerabeelden kunnen worden getoond
- de officier van justitie mag zijn strafeis formuleren en onderbouwen,
- de raadsman van de verdachte mag zijn pleidooi houden. Dan mag de officier nogmaals daarop reageren en de advocaat daarop ook weer. Dat kan een uitvoerig juridisch pleidooi zijn maar ook een kort pleidooi die bedoeld is alleen om een lagere straf te bepleiten.
- Tot slot mag de verdachte als laatste iets zeggen: het is verstandig om dat eerst met de advocaat door te nemen om te voorkomen dat een verdachte het pleidooi van zijn advocaat ondergraaft!
Vaak duurt de behandeling van een zaak langer als het om ernstigere feiten gaat. De politierechter doet vrijwel altijd direct uitspraak; de verdachte weet dan meteen waar hij aan toe is. De meervoudige strafkamer doet pas na 2 weken uitspraak.
Hoger beroep
Bent u het niet eens met de uitspraak, heeft u 14 dagen om hoger beroep in te stellen. Hierop is een uitzondering voor lichte veroordelingen waarvoor het gerechtshof toestemming moet geven, de zgn. verlofzaken. De officier van justitie kan ook hoger beroep instellen, bijvoorbeeld als de straf lager is uitgevallen dan geëist of omdat de rechter de verdachte heeft vrijgesproken. Pas als de hoger beroepstermijn is verstreken is een uitspraak onherroepelijk en kan die ten uitvoer worden gelegd.
Als u hoger beroep wilt instellen is het verstandig, zeker als u zonder advocaat naar een strafzitting bent gegaan, om vooraf een advocaat te raadplegen. Het hof kan ook zwaarder straffen dan bijv. de politierechter. Daartegenover staat dat een politierechter nogal eens kort door de bocht beslist terwijl het bewijs eigenlijk onvoldoende is. In zo’n geval kan het zeker komen om in hoger beroep tegen een uitspraak van de politierechter. Het hof kan alsnog tot bijvoorbeeld (gedeeltelijke) vrijspraak beslissen omdat het gerechtshof vaak toch kritischer naar een proces-verbaal kijkt dan een politierechter. Vraag daarom altijd eerst juridisch advies van een strafadvocaat!
Vragen over dagvaarding, straffen, overtredingen of misdrijven?
Vraag dus altijd advies over een ontvangen dagvaarding, de kansen in hoger beroep, maar ook over een oproep om bij de politie te verschijnen om te worden gehoord als verdachte of getuige. Als u verdachte bent, heeft u recht om eerst met een advocaat te spreken voordat u door de politie mag worden verhoord, het zgn. consultatierecht. Maak daar altijd gebruik van. Te vaak hebben verdachten achteraf spijt omdat ze dachten dat dat niet nodig was en een bekennende verklaring afleggen terwijl er feitelijk geen enkele bewijs voorhanden is!
Goed juridisch advies hoeft niet duur te zijn: een particulier kan wellicht een pro-deo advocaat krijgen en anders is een prijsafspraak bespreekbaar, afhankelijk van uw financiële situatie. Wilt u weten of u iets kunt doen om problemen te voorkomen of op te lossen, dan kunt u altijd vrijblijvend met ons bellen, e-mailen of het contactformulier invullen. Daarnaast kunt u gebruik maken van het gratis en vrijblijvende inloopspreekuur van BK&R advocaten mediation aan de Westersingel 14 te Leeuwarden, elke maandagmiddag van 14:00 tot 17:00 uur. Baat het niet, dan schaadt het niet!